Risicoanalyse met FMEA & RPN

In dit blog vertellen we wat FMEA en RPN zijn en hoe je deze tools kan gebruiken in jouw Lean verbetertraject, team of organisatie.

Lees verder als je antwoord wilt op deze vragen:

• Wat is FMEA en hoe pas ik dit toe
• Wat is RPN en wat zegt het over de risico’s, maatregelen en de te ondernemen acties

Of

• Als je zoekt naar een risicobeheer methode die niet uitgaat van alleen financiën 
• Als je zoekt naar een gratis FMEA & RPN template

FMEA staat voor Failure Mode Effect Analysis.De oorsprong van deze methode ligt bij NASA waar men erg veel waarde hecht aan het voorkomen van falen.

RPN staat voor Risk Priority Number. Dit is het totaal van de som die een risicowaarde uitdrukt. Hoe je dit toepast en berekent leggen we verderop uit.

Wat is FMEA?

FMEA is een methode die wordt toegepast in wereld van Lean, kwaliteitsmanagement en risicoanalyse. FMEA is een methode om de potentiële kans op falen (failure modes) in kaart te brengen, de effecten daarvan te analyseren en deze te kwantificeren met een RPN score. Vanuit de RPN score bepaal je maatregelenom het potentiële falen in de processen te voorkomen of op zijn minst te minimaliseren. Een maatregel kan ook zijn dat je een (rest)risico accepteert.

Hoe pas je FMEA toe?

Je start met een lijst van processen. Je weet als organisatie, afdeling of team welke processen er zijn. Het maakt voor deze analyse niet persé uit of het proces ook is beschreven. Met de lijst van processen onder de arm begin je proces voor proces de FMEA uitwerking. Je onderzoekt en analyseert per proces de processtappen, overdrachtsmomenten en welk product of dienst aan de klant wordt afgeleverd. Per stap in het proces vraag je je af wat er mogelijk fout kan gaan.

Hoe pas je FMEA toe?

Per proces geef je drie kenmerken aan. Je waardeert elke ‘failure mode’ op elk van deze drie kenmerken op een schaal van 1 tot 5 (of van 1 tot 10, dit kan je zelf kiezen).

1. Hoe ernstig is het falen? (Severity). 1 staat voor ‘niet ernstig’ en 5 voor ‘zeer ernstig’.
2. Hoe vaak komt of kan de fout voorkomen? (Frequency of occurance). 1 staat voor ‘de fout komt weinig voor’ en 5 ‘de fout komt heel vaak voor’.
3. Hoe waarschijnlijk is het dat de fout nietwordt gedetecteerd? (Likelyhood of detection). 1 staat voor ‘het is waarschijnlijk dat de fout wordt opgemerkt’ en 5 voor ‘het is zeer onwaarschijnlijk dat de fout wordt opgemerkt’.

De maximale score bij een schaal van 1 tot 5 is 5x5x5 = 125. De RPN score drukt de risicowaarde uit. Hoe hoger de risicowaarde hoe groter de impact van de fout voor het proces, de organisatieen/of de klant. Het gaat erom dat je samen bepaald wat je doet als de RPN score boven een bepaalde waarde uit komt. 

Als voorbeeld kan je bij een schaal van 1 tot 5 een verdeling maken in ‘laag’, ‘middel, ‘hoog’ door daar RPN scores aan te hangen. Laag = van 1 tot 24 punten. Middel is van 25 tot 74 punten. Hoog is van 75 tot 125 punten. Per categorie kan je dan afspreken welke maatregelen ingezet moeten worden of welke kosten maatregelen mogen kosten.

Wat belangrijk is in deze analyse is dat ook de processen die over het algemeen “laag” scoren toch volledig in beeld worden gebracht en je zoekt naar potentiële oorzaken (root causes) van failure modes. Je wilt namelijk niet dat een proces die ogenschijnlijk een lage RPN score had toch voor grote problemen gaat zorgen.

Naast het toekennen van een RPN score aan kritische processen is het belangrijk de processen te blijven monitoren. Bij een oplopende score of klachten dient er actie ondernomen te worden. Per proces stel je een (proces)verantwoordelijke aan die actie kan/moet (mandaat technisch gezien) ondernemen.

• Download een FMEA format op onze download pagina!

Wanneer kan je een FMEA toepassen?

Het monitoren en analyseren van processen met FMEA is vooral aan te raden in een veranderende omgeving. Als er processen veranderen, de klant andere eisen stelt, bij een reorganisatie. In tijden van de Corona crisis kan een FMEA zeker van pas komen als je als organisatie snel actie moet ondernemen op kritische processen en maatregelen moet nemen wat betreft het verdelen van capaciteit en energie.

Wil je meer weten over dit onderwerp?Neem dan contact met ons op via het contactformulier.

Wil je meer leren over dit onderwerp? Schrijf je dan in voor onze Lean Green Belt training.